— Яны пачынаюць вучыць беларускую мову і кажуць, што яны не беларусы, а літоўцы! Гэта надзвычай небяспечна!
Такія словы нядаўна прагучаў адзін з расейскіх прапагандыстаў у эфіры расейскага вайсковага тэлеканалу «Звезда». Напрыклад, беларуская моладзь слухае Польскае радыё па-беларуску і пачынае на ёй размаўляць. Гэта было пададзена як пагроза нацыянальнай бясьпецы самой Расеі.
Сцвярджаць, што праблема ў тым, што людзі вывучаюць родную мову, здавалася б, як мага больш абсурдным. Адзіны варыянт, у якім гэта апраўдана, — гэта калі вы ставіце перад сабой мэту асіміляваць гэты народ. Такім чынам, расейскія прапагандысты лічаць, што беларусаў трэба як мага хутчэй асіміляваць. І бачаць рэальную пагрозу ў тым, што беларусы дбаюць пра ўласную ідэнтычнасць.
З досьведу Ўкраіны мы ведаем, што мала што так нашкодзіла расейскай мове, як спробы Крамля ператварыць яе ў зброю агрэсіі і сродак асіміляцыі. Жыццё рускамоўных ва Украіне не абышлося без праблем, бо Крэмль абвясціў іх абарону хоць і адкрыта фальшывай, але ўсё ж падставай для ўварвання ў незалежную дзяржаву. Прычым у ходзе гэтага ўварвання пацярпелі перш за ўсё чыста рускамоўныя гарады — такія як Бахмут, Марыупаль і Валнаваха былі практычна сцёртыя з твару зямлі.
Беларуская мова, у адрозненне ад украінскай, яшчэ не пераадолела ўсе пагрозы свайму існаванню і развіццю. Гэта выклікае страх не толькі ў патрыятычна настроеных беларусаў, але і ва ўкраінцаў: ёсць пагроза страты вялікага пласта агульнай культуры.
Гістарычна беларуская і ўкраінская мовы найбольш блізкія адна да адной.
Сітуацыя з беларускай мовай — самы бачны паказчык таго, наколькі Беларусь блізкая да акупацыі і страты ўласнай ідэнтычнасці. Тое, што «Белсат» вымушаны гаварыць з Польшчы, пакідаючы яе адным з нямногіх масавых беларускамоўных СМІ, — вялікая праблема. А часу на яе вырашэнне засталося зусім няшмат — праз адно пакаленне беларуская мова можа панесці непапраўныя страты. Аднак расейская агрэсія ўсё ж расставіла кропкі над «i». Беларуская моладзь ужо настолькі зарыентавалася на родную мову, што гэта заўважылі нават расейскія прапагандысты.
У гэтым плане расейская агрэсія ва Украіне нечакана дае шанец Беларусі. У выпадку катастрафічнай паразы Расея будзе настолькі аслабленая, што ня зможа працягваць «паўзучую анэксію» Беларусі. Але вельмі важна, што ў гэты момант у Беларусі ёсць каму ратаваць і аднаўляць уласную моўную і культурную ідэнтычнасць.
Каб больш зразумець тэму: прачытайце, калі ласка, кароткую трылогію ЦБ Украіны «Чаму беларусы не расейцы». Пра эмоцыі ўкраінцаў да беларусаў і найбольшую колькасьць беларусаў у шэрагах Сіл абароны Ўкраіны.
Другі артыкул пра тое, як украінскае няведанне беларусаў дапамагае расіянам прасоўваць тэму «аднаго народа».
А таксама кароткі аналіз таго, як стаўленне беларусаў да вайны паказвае розніцу паміж беларускім і расійскім грамадствамі.
Kommentarer